Koffie, een geliefd ochtendritueel voor velen wereldwijd, staat op het punt ingrijpende veranderingen te ondergaan vanwege de opwarming van de aarde. Klimaatverandering, vaak beschouwd als een ver-van-ons-bed-show, heeft aanzienlijke gevolgen voor de koffieteelt en de daarmee gepaard gaande economieën. Terwijl de koffiesector al jaren wordt geconfronteerd met duurzaamheidsuitdagingen, dreigt nu een crisis die de wereldwijde koffieproductie ernstig kan verstoren en de prijzen omhoog kan drijven. Dit artikel onderzoekt de complexiteit van deze crisis, de effecten op zowel telers als consumenten, en mogelijke wegen naar herstel.
De zorgen rondom de duurzaamheid binnen de koffiesector zijn al jaren aanwezig. De Koffie Barometer 2023 toont aan dat duurzaamheid vaak niet meer is dan een illusie. Koffiebedrijven zetten onvoldoende stappen om de leefomstandigheden van telers te verbeteren en om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Hierdoor blijven telersfamilies vaak achter in armoede, werken ze onder zware omstandigheden en proberen ze te oogsten op uitgeputte gronden. Deze problematiek vraagt om dringende maatregelen.
Volgens de NOS kan de wereldwijde koffieproductie tegen het einde van deze eeuw met 35 tot 75 procent afnemen door klimaatverandering. Extreme weersomstandigheden als gevolg van de opwarming van de aarde hebben een verwoestende impact op de koffieteelt. Dit is niet alleen een probleem voor koffieconsumenten, voor wie koffie een dagelijks ritueel is, maar ook voor de economieën van veel landen waarbij koffie een belangrijke bron van inkomsten is. Een daling in productie kan aanzienlijke economische gevolgen hebben.
Massimo Battaglia van de Italiaanse Accademia del Caffè Espresso voorspelde in ‘Nieuwsuur’ dat we in de toekomst wellicht meer voor onze koffie moeten betalen, terwijl de kwaliteit zal verslechteren. “De koffie zal donkerder, bitterder en met meer cafeïne worden,” stelt hij, wat hij toeschrijft aan klimaatverandering. Ondanks deze sombere vooruitzichten zijn er hoopvolle initiatieven waarbij verschillende partijen zoeken naar oplossingen voor de crisis. Battaglia zelf reist de wereld over om boeren te helpen zich aan te passen aan de veranderende klimaatomstandigheden.
Hij suggereert dat over enkele decennia koffie mogelijk in Zuid-Europa, zoals in Spanje, Griekenland en Italië, verbouwd kan worden. Deze verschuiving kan bijdragen aan de redding van de koffieteelt, maar de uitdagingen blijven aanzienlijk. Toch lijkt een prijsstijging voor koffie onvermijdelijk. Battaglia pleit ervoor dat welvarende koffieconsumerende landen de telers ondersteunen. Hij legt uit, “Een kop koffie kost in Italië 1 euro, waarvan slechts 3 tot 5 procent naar de producent gaat.”
Deze minimale vergoeding maakt het voor boeren moeilijk om in innovatie te investeren, wat de problemen verder vergroot. Hierdoor heeft de koffiesector moeite om zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden. De prijs van koffie is van 2013 tot 2023 al met meer dan 30 procent gestegen. Tussen 2021 en 2022 steeg de prijs met 8 procent door inflatie, de oorlog in Oekraïne, en stijgende energie- en grondstofprijzen.
Er zijn wereldwijd 131 koffievariëteiten, maar momenteel worden vooral arabica en robusta gebruikt. Experts overwegen het ontwikkelen van nieuwe koffiesoorten als mogelijke oplossing voor enkele problemen binnen de sector. Soorten zoals Liberica, Excelsa, en mogelijk Stenophylla worden onderzocht of ze klimaatbestendig zijn en commercieel kunnen worden verbouwd. Het blijft echter nog onduidelijk in hoeverre deze nieuwe variëteiten kunnen bijdragen aan de oplossing.
De toekomst van koffie is zonder twijfel onzeker. Zowel consumenten als producenten moeten samenwerken om duurzame oplossingen te vinden voor de dreigende crisis. Alleen door gezamenlijke inspanningen kunnen we hopen dat de koffiesector zich kan aanpassen aan de uitdagingen van de toekomst. Echte verandering vraagt om inzet van alle betrokken partijen, van koffieproducenten tot de consument die elke ochtend geniet van een vers kopje koffie. Samen kunnen we de koffieteelt duurzamer en veerkrachtiger maken.
Vond je dit een interessant artikel? Deel het op facebook met je vrienden en familie.